Trò chơi vương quyền – Đảo Sắt và Gia tộc Greyjoy
Tựa sách: Thế giới của Băng và Lửa (tựa gốc: The World of Ice & Fire)
Tác giả: George. R.R. Martin
Nhóm dịch: Bapstory.net
Vào thời Kỷ Anh Hùng, theo những truyền thuyết kể lại, dân đảo sắt bị cai trị bởi một vị vua dũng mãnh được gọi với cái tên Vua Xám. Vua Xám cai trị cả vùng biển và lấy một nàng tiên cá làm vợ, do vậy nên những người con trai và con gái của ông có thể sống cả trên cạn lẫn dưới nước. Mái tóc, râu và mắt của ông màu xám như biển mùa đông, và ông chọn cái tên của mình cũng từ điều này. Chiếc vương miện mà ông đội được làm bằng những cây gỗ trôi, để tất cả những kẻ quỳ gối trước ông đều biết được rằng vương quyền của ông tới từ biển và từ Thần Chết Chìm cư ngụ bên dưới.
Những chiến công của Vua Xám được ca ngợi bởi các tu sĩ và ca sĩ của Quần Đảo Sắt nhiều vô số kể và đều rất phi thường. Chính Vua Xám là người mang lửa đến với thế giới này bằng cách chọc giận Thần Bão Tố cho tới khi hắn ta phóng xuống một tia sét, làm một cái cây bùng cháy. Vua Xám cũng dạy loài người cách dệt lưới, cách chèo thuyền và cách dựng lên những con thuyền lớn từ những cây xám thân cứng vùng Ygg, một loại cây ma quỷ chuyên ăn thịt người.
Tuy nhiên, chiến công vĩ đại nhất của Vua Xám là việc giết chết Nagga, con rồng biển lớn nhất, một con quái thú khổng lồ tới mức người ta đồn rằng nó chuyên ăn thịt những con thủy quái khổng lồ và có thể nhấn chìm cả một hòn đảo khi nó tức giận. Vua Xám đã dựng hẳn một con tàu lớn dũng mãnh từ bộ xương của nó, dùng những chiếc xương sườn của nó để làm cột và kèo. Từ đó, ông cai trị Quần Đảo Sắt trong suốt một ngàn năm, cho tới khi da của ông cũng chuyển màu xám xịt giống như màu tóc và màu mắt của mình. Tới khi đó ông mới nhường lại chiếc vương miện gỗ trôi của mình và bước xuống biển, đi xuống nơi những tòa sảnh bằng nước của Thần Chết Chìm để tọa lạc ở một vị trí xứng đáng với ông ở bên cạnh thần.
Vua Xám đã từng là vua của toàn bộ Quần Đảo Sắt, nhưng ông đã để lại hàng trăm người con trai, và sau cái chết của ông, chúng bắt đầu tranh cãi xem ai sẽ là người nối ngôi ông. Anh em tàn sát lẫn nhau trong những cuộc chiến hỗn loạn giữa những người huynh đệ, cho tới khi chỉ còn lại mười sáu người. Những người sống sót cuối cùng phân chia nhau những hòn đảo. Tất cả những gia tộc lớn vùng đảo sắt đều là hậu duệ của Vua Xám và những người con sống sót của ông, trừ gia tộc Goodbrother vùng Old Wyk và Great Wyk, những người thừa kế từ người em trai lớn nhất của Vua Xám.
Những bộ xương hóa thạch từ những sinh vật biển khổng lồ thực sự có tồn tại ở Đồi Nagga trên đảo Old Wyk, tuy nhiên đó có thực sự là bộ xương của những con rồng biển hay không thì vẫn còn khá mơ hồ. Những chiếc xương sườn khổng lồ, nhưng có vẻ như không đủ to để thuộc về một con rồng có khả năng ăn thịt những con thủy quái khổng lồ. Sự thật là, sự tồn tại của loài rồng biển đã bị nghi hoặc bởi khá nhiều người. Nếu những con quái vật to lớn như vậy từng tồn tại, chúng chắc hẳn phải ẩn mình trong những nơi sâu thẳm, tăm tối nhất của Biển Hoàng Hôn, vì chưa từng con nào xuất hiện trong suốt hàng ngàn năm qua.
Đó là những gì các truyền thuyết và các tu sĩ của Thần Chết Chìm kể.
Lịch sử lại kể một câu chuyện khác. Những ghi chép cổ xưa nhất còn sót lại tại Citadel cho thấy rằng mỗi đảo của Quần Đảo Sắt vốn là một vương quốc riêng biệt, được cai trị bởi không chỉ một mà là hai vị vua: một vị vua đá và một vị vua muối. Vị Vua đá cai trị hòn đảo, thực thi công lý, ban hành luật pháp, giải quyết những bất hòa. Trong khi vị vua còn lại chỉ huy trên biển, bất cứ khi nào và bất cứ nơi đâu những chiếc thuyền lớn của hòn đảo đi tới.
Những ghi chép còn sót lại cũng khẳng định rằng những vị vua đá hầu hết đều già hơn các vị vua muối; trong một số trường hợp, họ là cha và con, điều này khiến nhiều người tranh luận rằng những vị vua muối thực ra chẳng hơn gì những người thừa kế, những hoàng tử chờ nối ngôi. Tuy nhiên cũng có những trường hợp mà chúng ta đã biết rằng vị vua đá và vua muối tới từ những gia tộc khác nhau, đôi khi thậm chí là những gia tộc đang ganh đua nhau hoặc là thù địch với nhau.
Ở những nơi khác tại Westeros, những vị vua nhỏ giành lấy vương miện vàng bằng gốc gác và máu mủ của mình, nhưng những chiếc vương miện gỗ trôi của dân đảo sắt thì không dễ dàng có được như vậy. Duy nhất ở nơi đây trên toàn cõi Westeros, những người dân được quyền chọn ra vị vua của riêng mình, tụ tập tại những hội đồng lớn được gọi là hội chọn vua để chọn ra những vị vua muối và vua đá sẽ cai trị mình. Khi có một vị vua chết, những tu sĩ của Thần Chết Chìm sẽ kêu gọi tổ chức một hội chọn vua để tìm ra người kế vị. Bất cứ ai sở hữu và làm thuyền trưởng của một con thuyền đều được phép lên tiếng ở hội nghị vô luật lệ này, thường kéo dài trong nhiều ngày, và một số trường hợp còn lâu hơn thế. Dân đảo sắt cũng kể về những trường hợp các tu sĩ kêu gọi “những thuyền trưởng và những vị vua” cùng nhau hợp sức để phế truất một kẻ cai trị không xứng đáng.
Quyền lực này của những tu sĩ của Thần Chết Chìm được trao bởi những người dân đảo sắt là không thể xem thường. Chỉ duy nhất họ có quyền kêu gọi tổ chức hội chọn vua, và thật là khốn khổ cho kẻ nào, dù là dân thường hay lãnh chúa, dám thách thức họ. Người vĩ đại nhất trong số các tu sĩ này là nhà tiên tri Galon Gậy Trắng, được đặt tên theo cây gậy dài mà ông mang theo mọi nơi để đánh những kẻ báng bổ thần thánh. (Theo một số câu chuyện, cây gậy này được làm từ gỗ cây weirwood, trong khi một số câu chuyện khác thì kể rằng cây gậy này được làm từ một khúc xương của Nagga)
Chính Galon là người đã tuyên bố rằng dân đảo sắt không được phép gây chiến với nhau, ông đã cấm họ không được cướp những người phụ nữ của nhau hay cướp bóc bờ biển của nhau, và cũng chính là người đã thống nhất các hòn đảo trong Quần Đảo Sắt thành một vương quốc duy nhất, triệu tập những thuyền trưởng và các vị vua tới Old Wyk để chọn ra một vị vua tối cao cai trị toàn bộ các vị vua đá và vua muối khác. Họ đã chọn Urras Greyiron, còn được gọi là Chân Sắt, vị vua muối của vùng Orkmont và là tên cướp đáng sợ nhất thời đó. Đích thân Galon đã đặt một chiếc vương miện gỗ trôi lên đầu vị vua tối cao, và Urras Greyiron trở thành người đầu tiên kể tử thời Vua Xám cai trị toàn bộ dân quần đảo sắt.
Nhiều năm sau, khi Urras Chân Sắt chết do những vết thương gặp phải trong những vụ cướp, người con trai cả của ông dành lấy vương miện và tự xưng là Vua Erich Đệ Nhất. Dù đã lòa và rất yếu do tuổi già vào lúc đó, nhưng Galon vẫn nổi dậy đầy phẫn nộ khi nghe tin này, tuyên bố rằng chỉ có hội chọn vua mới chọn ra được vị vua mới. Những “thuyền trưởng và vua” tụ họp lại một lần nữa tại Old Wyk và Erich Xấu Xí đã bị tước đi danh hiệu và xử tội chết, một định mệnh mà hắn ta cố tránh bằng cách bẻ gãy chiếc vương miện gỗ trôi của cha mình và ném nó xuống biển như một biểu tượng cho sự quy phục của mình trước Thần Chết Chìm. Hội chọn vua đã chọn ra Regnar Drumm để thay thế hắn, mệnh danh là Chăn Quạ, vị vua đá của vùng Old Wyk.
Thế kỷ sau đó là thế kỷ vàng đối với Quần Đảo Sắt, và là một thế kỷ đen tối đối với những Tiền Nhân sống gần biển. Một khi những tên cướp ra khơi tìm kiếm lương thực để dự trữ trong những mùa đông khắc nghiệt, gỗ để đóng những chiếc thuyền lớn, những cô vợ muối để sinh con, và những của cải giá trị mà Quần Đảo Sắt thiếu thốn, họ luôn trở về cùng với những chiến lợi phẩm. Dưới sự cai trị của những vị vua gỗ trôi, những tập quán cũ nhường chỗ cho những điều khó khăn hơn nhiều: chinh phục, đô hộ và cai trị.
Theo truyền thống, vương miện gỗ trôi sẽ bị đập vỡ và ném trở về với biển khi người đội nó chết. Người kế vị sẽ được nhận một chiếc vương miện mới làm từ gỗ trôi mới được vớt lên từ bờ biển của hòn đảo quê hương ông ta. Do vậy, mỗi chiếc vương miện gỗ trôi đều khác biệt so với chiếc vương miện trước nó. Một số thì nhỏ và đơn giản, một số khác thì to lớn, nặng và lộng lẫy.
Nghiên cứu của Đại Học Sỹ Haereg: Lịch Sử Dân Quần Đảo Sắt đã liệt kê 111 người từng đội vương miện gỗ trôi với tư cách Đức Vua Tối Cao của Quần Đảo Sắt. Danh sách này được thừa nhận là vẫn còn thiếu sót và chứa đầy mâu thuẫn, thế nhưng rõ ràng là không ai có thể nghi ngờ việc những vị vua gỗ trôi đã đạt đến cực thịnh tại triều đại Vua Qhored Hoare Đệ Nhất (một số ghi chép cho rằng ông ta là người gia tộc Greyiron, một số khác thì cho là gia tộc Blacktyde), người đã ghi tên mình trong lịch sử bằng máu với danh hiệu Qhored Tàn Bạo. Vua Qhored cai trị dân quần đảo sắt trong suốt gần ba phần tư thế kỷ, cho tới khi chết vì tuổi già ở tuổi chín mươi. Trong thời đại của ông, những Tiền Nhân tại những vùng đất xanh phần lớn đều rời bỏ những vùng bờ biển quanh vùng Biển Hoàng Hôn vì nỗi sợ hãi những tên cướp biển. Và những người còn ở lại, chủ yếu là những lãnh chúa trú ẩn trong các lâu đài, phải cống nộp thường xuyên cho dân đảo sắt.
Chính Qhored đã tự tán dương rằng uy quyền của ông mở rộng “cho tới những nơi mà người ta còn có thể ngửi thấy mùi muối hoặc nghe thấy tiếng sóng vỗ vào bờ”. Thời trẻ, ông chiếm và cướp bóc Oldtown, mang hàng nghìn phụ nữ và bé gái xích về Quần Đảo Sắt. Vào năm 30 tuổi, ông đánh bại Lãnh Chúa của vùng Trident trên chiến trường, buộc vị vua vùng sông Bernarr Đệ Nhị quỳ gối và giao nộp những đứa con trai làm con tin. Ba năm sau đó, ông giết những đứa trẻ này bằng chính tay mình, moi tim chúng ra khi khoản cống nạp hàng năm của cha chúng đến muộn. Khi những nạn nhân của họ bắt đầu gây chiến để trả thù, Vua Qhored và những binh lính sắt của mình đã tiêu diệt lực lượng của Bernarr và ném ông ta xuống biển để làm vật hiến tế cho Thần Chết Chìm, đặt dấu chấm hết cho gia tộc Justmen và đẩy vùng riverland vào tình trạng hỗn loạn đẫm máu.
Nhưng sau thời Qhored, sự suy tàn chậm rãi bắt đầu. Những vị vua kế vị Qhored cũng phải chịu một phần trách nhiệm trong việc này, thế nhưng còn do nguyên nhân khác là những người ở các vùng đất xanh có vẻ như cũng đã trở nên mạnh mẽ hơn. Tiền Nhân cũng bắt đầu đóng những chiếc thuyền lớn của chính họ, những thị trấn của họ đã bắt đầu được bảo vệ bởi những bức tường đá thay vì những hàng rào gỗ hoặc những hào cắm cọc như trước.
Gia tộc Gardener và gia tộc Hightower là những gia tộc đầu tiên bãi bỏ việc cống nạp. Khi Vua Theon Greyjoy Đệ Tam dẫn quân đến đánh họ, ông ta bị đánh bại và bị giết bởi Lãnh Chúa Lymond Hightower, Sư Tử Biển, người đã tái lập lại tập tục nô lệ ở Oldtown đủ lâu để buộc những lính đảo sắt bị bắt giữ trong trận chiến phải lao động khổ sai để gia cố những bức tường của thành phố.
Sự gia tăng sức mạnh của vùng westerland mang đến những mối hiểm họa thậm chí còn lớn hơn cho đế chế của những vị vua gỗ trôi. Đảo Fair là nơi đầu tiên thất thủ, khi những thường dân nơi đây nổi dậy dưới sự dẫn dắt của Gylbert Farman để lật đổ lãnh chúa đảo sắt nơi đây. Một thế hệ sau, gia tộc Lannister chiếm đóng thị trấn Kayce khi Herrock Con Hoang thổi chiếc tù và lớn mạ vàng của mình và những con điếm trong thị trấn đã mở một cổng gác cho lính của ông ta. Ba vị vua kế nhiệm đã cố gắng chiếm lại nơi này và đều thất bại, hai trong số ba người đã chết dưới lưỡi kiếm của Herrock. Đỉnh điểm của sự ô nhục đến từ cuộc tấn công của Gerold Lannister, Vua vùng Rock. Gerold Vĩ Đại, người ta gọi ông bằng cái tên này ở phương Tây, dẫn hạm đội tàu của riêng mình tới Quần Đảo Sắt và mở một cuộc cướp phá táo bạo, bắt một trăm lính đảo sắt về làm con tin. Ông ta giam họ ở Casterly Rock từ đó, và cứ mỗi lần bờ biển của ông bị cướp, ông lại treo cổ một tên trong số chúng.
Trong thế kỷ sau đó, những vị vua yếu kém hơn kế nhiệm và đánh mất Arbor, Đảo Gấu, vùng Flint’s Finger và hầu hết những hòn đảo thuộc sở hữu của dân quần đảo sắt xung quanh vùng Biển Hoàng Hôn, cho tới khi chỉ còn khoảng mười đảo sót lại.
Cũng không nên nghĩ rằng những người đảo sắt không thắng nổi một trận chiến nào trong những năm này. Balon Greyjoy Đệ Ngũ, còn được gọi là Gió Buốt, đã tiêu diệt hạm đội tàu yếu ớt của Vua Phương Bắc. Erich Harlaw Đệ Ngũ đã chiếm lại được đảo Fair khi ông còn trẻ, nhưng lại để mất nó khi ông già đi. Con trai của ông là Harron đã giết chết Gareth Hung Tợn của Highgarden ngay dưới những bức tường của Oldtown. Nửa thế kỷ sau, Joron Blacktyde Đệ Nhất đã bắt sống Gyles Gardener Đệ Nhị khi hai hạm đội tàu đối đầu nhau tại Quần Đảo Mù Sương. Sau khi tra tấn ông ta đến chết, Joron chặt xác ông ta thành từng mảnh để ông ta có thể móc vào mỗi lưỡi câu “một miếng của nhà vua” để làm mồi. Sau đó cũng trong triều đại của mình, Joron tràn qua Arbor với thép và lửa, và được cho là đã bắt hết đàn bà dưới 30 tuổi trên đảo về, từ đó nhận được danh hiệu là Tai Ương Của Trinh Nữ, và đây là chiến công mà ông được ghi nhớ nhiều nhất.
Tàu chiến của Quần đảo sắt ở biển
Tuy nhiên tất cả những chiến công này đều không vẻ vang được lâu, cũng như chính những vị vua đã làm nên chúng. Nhiều thế kỷ qua đi, những vương quốc nơi vùng đất xanh ngày một phát triển mạnh hơn còn Quần Đảo Sắt thì ngày một suy yếu đi. Và vào cuối thời Kỷ Anh Hùng, thêm một lần nữa Quần Đảo Sắt lại suy yếu và chia rẽ còn nghiêm trọng hơn nữa.
Sau cái chết của Vua Urragon Greyiron Đệ Tam (Urragon Can Đảm), đứa con thứ của ông vội vàng triệu tập một hội chọn vua trong khi người anh trai của mình là Torgon đang cướp phá ở tận Mander, và nghĩ rằng một trong hai người họ sẽ được chọn để đội chiếc vương miện gỗ trôi. Tuy nhiên thay vào đó, vì sợ hãi, những thuyền trưởng và các vị vua đã chọn Urrathon Goodbrother của đảo Great Wyk. Việc đầu tiên mà vị vua mới làm là ra lệnh rằng những đứa con của vị vua cũ phải bị xử tử. Vì đều đó, và vì sự tàn bạo kinh khủng mà ông ta thể hiện trong thời gian hai năm làm vua, Urrathon Goodbrother Đệ Tứ được lịch sử ghi nhớ đến với cái tên Huynh Đệ Xấu Xa (Badbrother).
Khi Torgon Greyiron cuối cùng cũng trở về Quần Đảo Sắt, ông tuyên bố rằng hội chọn vua là không hợp lệ vì đã không có mặt mình. Các tu sĩ đã ủng hộ lời tuyên bố này của ông, vì họ đã quá mệt mỏi với thói kiêu căng và bốc đồng của Huynh Đệ Xấu Xa. Dân đen và những lãnh chúa lớn cũng nổi dậy theo lời kêu gọi của họ, tập hợp dưới trướng của Torgon, cho tới khi những thuyền trưởng của chính Urrathon chặt Urrathon ra thành từng mảnh. Torgon Đến Muộn trở thành vua thay thế hắn, và cai trị trong bốn mươi năm cho dù chưa từng được chọn hay được phong chức tại một hội chọn vua. Ông đã chứng tỏ mình là một vị vua mạnh mẽ, công bằng, thông thái và tỉnh táo… nhưng ông không làm được gì nhiều để ngăn cản sự đi xuống của Quần Đảo Sắt, vì chính trong triều đại của Vua Torgon, hầu hết quần đảo Lông Đại Bàng đã bị mất vào tay gia tộc Mallister vùng Seagard.
Torgon đã giáng một đòn vào truyền thống của hội chọn vua khi còn trẻ, bằng cách lật đổ vị vua do hội chọn ra. Và khi già, ông giáng thêm một đòn nữa, triệu tập người con trai mình là Urragon để giúp ông cai trị. Tại triều đình và hội đồng, vào thời bình hay thời chiến, người con trai đã ở cạnh cha mình trong khoảng thời gian 5 năm, thế nên khi Torgon cuối cùng cũng chết, có vẻ như rất hiển nhiên rằng người thừa kế mà ông đã chọn sẽ kế ngôi ông trở thành Urragon Greyiron Đệ Tứ. Không có hội chọn vua nào được triệu tập nữa, và lần này không còn có Galon Gậy Trắng nào giận dữ nổi dậy phản đối người kế vị nữa.
Đòn chí mạng cuối cùng vào quyền lực của hội những thuyền trưởng và các vị vua diễn ra khi chính Urragon Đệ Tứ chết, sau một triều đại dài lâu nhưng không để lại nhiều dấu ấn. Ý nguyện của nhà vua đang hấp hối rằng ngôi vua tối cao sẽ được chuyển giao cho người cháu trai lớn của mình là Urron Greyiron, vị vua muối của Orkmont, được biết đến với cái tên Urron Tay Đỏ. Những tu sĩ của Thần Chết Chìm dứt khoát không cho phép quyền lực chọn vua bị tước khỏi tay họ lần thứ ba, nên tin tức đã được truyền đi và những thuyền trưởng cùng những vị vua được triệu tập về Old Wyk để dự hội chọn vua.
Hàng trăm người đã tới, trong số họ có những vị vua đá và vua muối của bảy đảo lớn, và thậm chí cả của Ánh Sáng Cô Đơn. Thế nhưng khi họ tụ họp lại, tất cả đã kinh hoàng khi Urron Tay Đỏ rút chiếc rìu ra trước mặt họ, và những chiếc xương sườn của Nagga nhuộm đỏ máu. Mười ba vị vua chết trong ngày hôm đó, và năm mươi tu sĩ cùng các nhà tiên tri. Đó là dấu chấm hết cho hội chọn vua, và Tay Đỏ đã cai trị với tư cách Đức Vua Tối Cao trong 22 năm kể từ đó, và các hậu duệ của ông kế ngôi. Những người dân đảo sắt phiêu bạt không bao giờ còn được quyền chọn hay phế truất vua như họ đã từng có nữa.