Phân tích cốt truyện ‘The Lesser Evil’ (Phần 1)
Chào các bạn, như đã hứa về việc phân tích và so sánh sự khác nhau giữa truyện và phim, hôm nay mình sẽ gửi đến các bạn một góc nhìn chi tiết hơn về nội dung của chương truyện The Lesser Evil – Tội ác nhỏ hơn, chương truyện được chuyển thể lên thành trường đoạn tại làng Blaviken của Geralt tại tập 1 của mùa 1.
Mình sẽ mặc định coi như các bạn đọc bài phân tích này đã xem xong tập phim, nên sẽ không kể lại nội dung phim nữa, mình sẽ chỉ tập trung những chi tiết trong truyện không được đưa lên phim, những bạn nào chưa xem phim thì hãy xem phim trước khi đọc bài này để tránh bị spoil, và giờ chúng ta sẽ bắt đầu.
Trước hết, có một nhân vật mình thấy rất quan trọng bị cắt khỏi phim là Caldemeyn, thị trưởng của làng, một nhân vật có vẻ khá tử tế, là một người bạn khá thân với Geralt từ lâu, từng mời Geralt về nhà ăn tối cùng gia đình và nghỉ lại nhà mình. Cuộc hội thoại ngắn với cô bé Marilka thực ra trong truyện là nói với Caldemeyn, anh ta là người đầu tiên nhận ra Geralt, ngồi trò chuyện với anh và còn một lần nữa mời anh nghỉ lại nhà mình, và cũng chính Caldemeyn mới là người gợi ý và đưa Geralt tới gặp pháp sư Irion, hay tên thật là Stregobor. Trong truyện cũng không có màn xích mích nào ở quán rượu lúc này cả và Geralt cũng không gặp Renfri lúc này.
Trong truyện, Geralt và Stregobor đã có quen biết nhau từ trước, nhưng không phải dạng bạn bè chí cốt, mà chính Stregobor từng chơi khăm Geralt mấy lần làm anh bị quịt tiền công, không đến mức căm thù nhau nhưng kiểu nếu nhà mày cháy và tay tao đang cầm xô nước thì tao sẽ mang đi tắm. Chỉ là do Stregobor trốn tránh và dùng tên giả nên lúc đầu Geralt không biết, tuy nhiên khi Stregobor nhìn thấy Geralt thì nhận ra người quen ngay nên mới lập tức gỡ bỏ bùa chú để cho riêng Geralt vào, và sau đó khi gặp mặt thì Geralt mới nhận ra người quen. Có một điểm trong truyện những phim không nhắc đến mà chắc anh em sẽ thấy thú vị: Cái ảo ảnh vườn cây với mấy em khỏa thân, tuy chỉ là ảo ảnh do ma thuật tạo nên, nhưng Stregobor là một pháp sư cao tay ấn, ông ta tự hào rằng ảo ảnh mình tạo ra là số 1, độc nhất vô nhị: hoa có mùi thơm, ong có thể đốt người, táo có thể ăn được, và mấy em khỏa thân thì có thể … hí hí tôi biết anh em nghĩ gì rồi nha.
Những đoạn hội thoại của Geralt trong truyện cũng gắt hơn nhiều, nếu có ai xứng danh với cái chức Ông Vua Của Ngành Cà Khịa thì đó chắc chắn phải là Geralt, anh cà khịa, nói đểu, mỉa mai, châm biếm mọi lúc mọi nơi và mợi người, kể cả vua chúa, toàn những câu gắt level max. Thắng được anh trong một màn đấu võ mồm cũng khó ngang với một màn đấu kiếm, người duy nhất có thể tự tin làm được điều này là Nữ Hoàng Của Ngành Cà Khịa – Yennefer, xét cho cùng Vua thua Nữ Hoàng thì cũng đúng thôi anh em nhể.
Đoạn hội thoại giữa Stregobor và Geralt trong truyện chi tiết và rõ nghĩa hơn trên phim (cũng hài hước hơn nữa bởi những màn cà khịa gắt hơn), giúp chúng ta hiểu rõ hơn về Renfri, hành trình quá khứ của cô ở trong truyện được mô tả chi tiết hơn, cho thấy rõ hơn sự tàn bạo và độc ác của cô cho dù đó có phải là do lời nguyền Mặt Trời Đen hay không. Câu chuyện này khá dài, nên mình hẹn anh em sẽ phân tích chi tiết trong phần 2 nhé.
Về ý nghĩa của cái tựa đề The Lesser Evil – Tội Ác Nhỏ Hơn. Đây chính là một trong những điểm mình thấy phim thua truyện nặng nề nhất, khi mà trong truyện khắc họa điều này không chỉ dựa trên một câu chuyện, mà rất nhiều câu chuyện nhỏ đan xen vào nhau đều xoay quanh tinh thần chủ đạo của cả chương này. Cụ thể như sau:
Thứ nhất, là tại cuộc nói chuyện giữa Stregobor với Geralt về “Lời nguyền Mặt Trời Đen”
“Lời nguyền Mặt Trời Đen” có thực hay không thì thực ra không ai dám chắc, mặc dù đúng thực sự có những người bị đột biến và có những năng lực đặc biệt khi sinh đúng vào nhật thực, ví dụ như Renfri, nhưng không phải tất cả đều vậy, và việc bản tính tàn bạo, độc ác của Renfri nó không hẳn chỉ là do lời nguyền, mà nó còn do cái cách mọi người đối xử với cô ta đã tạo nên như vậy, đúng như câu mà Renfri đã nói với Geralt: “Chúng tạo ra tôi, giống như anh vậy”.
Tuy nhiên, Hội pháp sư lại tuyên truyền về cái lời nguyền này và lợi dụng sự sợ hãi của mọi người cho những mục đích riêng của họ: quyền lực, chính trị, tôn giáo, thí nghiệm … Chính Stregobor thừa nhận rằng, rất nhiều pháp sư không tin vào lời nguyền này, nhưng họ chấp nhận lựa chọn “Tội Ác Nhỏ Hơn”, nghĩa là chấp nhận đánh đổi thà giết nhầm nhiều người để tránh lời tiên tri của Mặt Trời Đen thành hiện thực. Và đó cũng chính là một phần lí do khiến Geralt coi thường và ghê tởm các pháp sư, trong đó có Stregobor, những kẻ luôn ra vẻ đạo mạo, đẹp đẽ, đạo đức, thông thái, và luôn lấy những điều tốt đẹp ra để biện minh cho sự bẩn thỉu bên trong của mình, lấy cái “Tội Ác Nhỏ Hơn” để ngụy biện rằng chúng tôi dù sao vẫn còn tốt đẹp hơn chán vạn người khác. Câu nói “Tội ác là tội ác, nhỏ hơn, ở giữa, hay lớn hơn, đều như nhau cả thôi” của Geralt chính là một cái tát vào mặt họ.
Thứ hai, là tại cuộc nói chuyện giữa Renfri và Geralt. Renfri yêu cầu Geralt giết Stregobor để tránh phải đổ máu thêm nhiều người khác.
Cô cho rằng đổi mạng một mình Stregobor lấy mạng của rất nhiều lính canh và có thể cả người của cô nữa chính là một “Tội Ác Nhỏ Hơn”. Nhưng một lần nữa Geralt từ chối. Anh không tin vào cái gọi là “Tội Ác Nhỏ Hơn”. “Nếu phải chọn, tôi thà không lựa chọn cái nào cả”.
Thứ ba, là tại cuộc nói chuyện giữa Geralt với Caldemeyn sau khi Renfri đã tiết lộ ý muốn giết Stregobor.
Caldemeyn đã thú nhận với Geralt rằng dù là thị trưởng, ông cũng sẽ không dám làm gì kể cả nếu Renfri có gây chiến giết người, lí do là vì Renfri đã có được sự hậu thuẫn từ Vua Audoen, một bức thư tuyên bố không tha cho kẻ nào dám cản trở Renfri. Caldemeyn nhốt vợ con và cả chính bản thân trong nhà, ông thà để một mình Stregobor – một người đang sống dưới sự bảo vệ của mình – chết còn hơn là để rất nhiều lính của mình chết, chưa kể sau đó vợ con, dân làng phải chịu sự trả thù của Vua Audoen, ông ta chọn “Tội Ác Nhỏ Hơn”.
Thứ tư, là ở thông điệp mà Renfri đã nói với Geralt, cũng như gửi tới thị trưởng, được gọi là “Tối Hậu Thư Tridam”
Tối hậu thư này ám chỉ một phi vụ xảy ra trong một lễ hội tại Tridam, một nhóm cướp đã chiếm một cái phà đầy hành khách, đòi thả một tên tù nhân, và chúng giết từng người trên phà cho tới khi Nam tước cai quản nơi đây thả người thì thôi. Sau cùng Nam tước đã phải chấp nhận thả tên tù, ông ta nói rằng đó là “Tội Ác Nhỏ Hơn”, chấp nhận để sổng tên tù để cứu những người trên phà. Nhưng chính hành động đó của ông lại tạo thành một tiền lệ cho bọn tội phạm tác oai tác quái, cụ thể nhất là tiền lệ cho Renfri áp dụng. Và nhiều người lại nói rằng, đáng lẽ ra ông phải giết toàn bộ băng cướp cùng toàn bộ người trên phà, vì đó mới là “Tội Ác Nhỏ Hơn”: chấp nhận hy sinh mấy chục mạng người để đổi lấy việc tụi cướp sẽ mãi mãi không hại được ai nữa, và cả làm gương cho những tên khác sau này. Dù Nam Tước có lựa chọn ra sao, cuối cùng bàn tay ông vẫn phải dính máu, và ông mãi mãi sống trong hoài nghi không biết liệu mình có thực sự đã lựa chọn đúng “Tội Ác Nhỏ Hơn” hay không.
Thứ năm, là sau khi Geralt giết hết cả băng của Renfri, Caldemeyn đã xuất hiện đầy phẫn nộ, chất vấn anh rằng “Đây là Tội Ác Nhỏ Hơn của anh đấy à?”
Geralt đã đáp rằng “Phải”, nhưng anh không dám nhìn vào mắt Caldemeyn, chính anh cũng không dám chắc chắn về điều đó, chẳng ai có thể phán xét được thực sự đâu mới là “Tội Ác Nhỏ Hơn”. Geralt dứt khoát không lựa chọn, nhưng cuối cùng anh vẫn phải lựa chọn, và dù lựa chọn thế nào, anh vẫn phải giết người, và anh không bao giờ có thể biết được mình đã chọn đúng hay sai. Geralt dứt khoát không tin vào cái gọi là “Tội Ác Nhỏ Hơn”, nhưng rồi đến lượt chính anh cũng lại bắt buộc phải chọn một “Tội Ác Nhỏ Hơn” của mình. Tội ác thì vẫn là Tội ác…
Cá nhân mình thấy việc lược bỏ nhân vật Caldemeyn là vô cùng đáng tiếc, khi nhân vật này vừa là người dẫn dắt câu chuyện, vừa là người góp phần làm cho cái ranh giới giữa “Tội Ác Nhỏ Hơn” và “Tội Ác Lớn Hơn” khó phân định. Chi tiết Geralt bị ném đá có lẽ cũng không làm mình xót xa bằng chi tiết chính Caldemeyn đuổi Geralt: “Đi đi, và đừng bao giờ quay lại”. (Phim thì câu này chuyển qua cho Marilka nói)
Phim cũng không nói rõ về Tối Hậu Thư Tridam, và để cho Geralt gặp Renfri trong rừng, nên chúng ta cảm thấy việc Geralt quay về làng là khó hiểu. Trong truyện thì Geralt ngủ tại nhà của Caldemeyn, cuộc nói chuyện với Renfri cũng diễn ra ngay trong buồng ngủ của anh khi Renfri đột nhập vào. Từ đầu tới cuối Geralt vẫn ở trong làng, và tới sáng hôm sau khi nghe Caldemeyn giải thích về Tối Hậu Thư Tridam là cái gì, anh mới hiểu ra Renfri muốn làm gì và vội vã đi tìm cô.
Hy vọng bài phân tích này có thể giúp các bạn hiểu hơn về phim, về những thông điệp mà truyện và phim muốn truyền tải. Mình sẽ dành nguyên cả phần 2 để phân tích về cau chuyện cuộc đời của nhân vật Renfri, một nhân vật mang tính biểu tượng lớn trong chương truyện này. Các bạn hãy cùng đón đọc nhé!