Phân tích The Witcher tập 3: Những người phụ nữ bị nguyền rủa
Sau hai tập phim mang tính chất giới thiệu hai nhân vật chủ chốt của loạt phim, chúng ta sẽ cùng đến với tập 3, một tập mở rộng thêm câu chuyện của hai người, đồng thời giới thiệu thêm một nhân vật mới cũng rất quan trọng: Triss Merigold. Mạch truyện Geralt giải lời nguyền cho con striga tại Temeria cũng được chuyển thể từ nguyên tác chương truyện The Witcher của tiểu thuyết cùng tên.
Ngay từ cái tựa đề của tập phim đã có nhiều điều để bàn: Betrayer Moon – Mặt Trăng Phản Phúc. Cách dịch này chuẩn về nghĩa, nhưng không chuyển được hết hàm ý của cái tên này. Ngoài việc cả hai sự kiện trong tập này: đêm biến hình của Yen và con striga đều là đêm trăng tròn thì còn một ẩn ý khác.
Theo ngôn ngữ cổ: Betrayer Moon – ngôn ngữ hiện đại thường gọi là Blue Moon, vì từ belewe trong ngôn ngữ cổ (nghĩa là phản phúc) nghe gần giống với blue – là chỉ hiện tượng trăng tròn lần thứ mười ba trong một năm. Thời xưa người ta đặt tên cho từng kỳ trăng tròn (khi chưa có lịch ngày tháng) để giúp tiện dự báo thời tiết, tiện tính ngày gieo trồng, thu hoạch… mỗi kỳ trăng tròn có một cái tên riêng – đủ mười hai kỳ trăng cho một năm. Tuy nhiên bằng kinh nghiệm người ta nhận ra cứ sau vài năm lại có một năm thừa ra một kỳ trăng tròn (lịch ngày nay ta gọi là năm nhuận), sự bất thường này làm người ta nhầm lẫn, bối rối và gây khó khăn cho việc tính toán (có lẽ đây cũng là nguyên nhân của cái tên “betrayer – phản phúc”), và người ta đặt tên cho kỳ trăng thừa ra này là Betrayer Moon. Betrayer Moon đại diện cho sự bất thường, kỳ lạ, hiếm gặp, một thứ gì đó thừa ra, việc nó không có tên cũng thể hiện sự ghẻ lạnh của mọi người, người ta ghét những thứ khác thường. Hiểu theo nghĩa này, ta có thể liên hệ ngay ý nghĩa của tựa đề với hai nhân vật xuất hiện chính trong tập 3 này: Yenefer và con striga: những sinh vật bất thường, rất hiếm có và bị người đời ghẻ lạnh.
Ngoài ra thì biểu tượng của tập phim là sự kết hợp giữa móng vuốt – tượng trưng cho con striga và hình hoa huệ – biểu tượng của vương quốc Temeria – nơi câu chuyện chính trong tập phim này diễn ra.
Mở đầu phim là cảnh một người cha bên cạnh đứa con trai đang bị thương, nằm thoi thóp trên giường. Trên ngực cậu bé là vết cào sâu, nom như vết cào từ móng tay sắt của Người sói Wolverine, mới đầu mình tưởng anh Hugh Jackman sắm một vai cameo trong tập này cơ, nhưng hoá ra không phải, vết thương đó là từ một sinh vật vô cùng tàn bạo và kinh tởm – Striga. (lúc đầu người ta gọi nó là vukodlak vì sự thật về nguồn gốc con Striga vẫn là ẩn số). Geralt khi biết tin về con quái vật này cũng lập tức tới Temeria kiếm cơm.
Trong thế giới The Witcher, Vukodlak là loài ma cà rồng Hy Lạp (đôi khi còn gọi là werewolf). Để giết được phải chặt đầu chúng, thiêu cái đầu đó trong ngọn lửa đốt từ củi và thả tro tàn của nó hoà vào trong gió. Chính vì thế Geralt đã phản đối rằng con quái vật này không thể chữa trị khi lần đầu Triss đề nghị. (Những câu chuyện về loài này khá dài nên Bapstory sẽ có một bài viết chi tiết khác cho các bạn.)
Tại Temeria, đám nống dân tụ tập trong hầm mỏ có nhắc tới một chi tiết quan trọng giúp chúng ta định hình được về thời gian: Lúc này tại Nilfgaard, cuộc nổi loạn của Usurper đã thành công. Có một điều thú vị ở đây là Usurper không thực sự là một cái tên riêng, mà nó có nghĩa là Kẻ Tiếm Ngôi, tên thật của nhân vật này đã bị xóa khỏi lịch sử. Ông ta là người đã lãnh đạo dân chúng nổi loạn cướp ngôi của hoàng đế Nilfgaard thời đó Fergus var Emreis, và tự xưng là hoàng đế trong khoảng hai mươi năm, rồi bị phế truất và xử tử bởi con trai vua Fergus là Emhyr var Emreis, chính là vị hoàng đế đang dẫn quân chinh phạt phương Bắc, chiếm Cintra ở tập phim đầu tiên. Như vậy tuyến truyện của Geralt đến Temeria này vẫn đang ở quá khứ, khoảng 30 năm trước thời điểm Cintra thất thủ – bối cảnh hiện tại của phim.
Tuy nhiên ngay sau đó thì Geralt đã bị trục xuất ra khỏi vương quốc. Trên đường ra biên giới, với tụi lính áp tải sau lưng, Geralt hát vang bài Mùa hoa lekima nở, à không, xin lỗi anh em, tui lại lạc qua vũ trụ khác mất rồi. Tại đây Geralt lần đầu gặp Triss, phù thuỷ tóc xù bên cạnh vua Foltest của vương quốc Temeria. Triss có tên đầy đủ là Triss Merigold, sau này là bạn thân của Yennefer và cũng có tình ý với Geralt. Vẻ ngoài của Triss cũng đang gây tranh cãi với tạo hình gây hơi thất vọng, có lẽ vì bản game quá đẹp và hấp dẫn chăng? Tuy nhiên theo đúng nguyên tác truyện thì Triss có một mái tóc xù màu hạt dẻ, anh em cứ gu gồ thử coi màu hạt dẻ là màu như nào nha, không phải màu đỏ sexy như game đâu. Với lại phù thuỷ đều có khả năng thay đổi diện mạo bằng phép thuật mà, biết đâu mùa sau lại thấy vai Triss đổi thành diễn viên Megan Fox thì mấy đồng râm lúc đó đừng có rụng trứng nhá.
Có một chi tiết thú vị : Geralt lúc đầu gọi Triss là “witch”, sau đó Triss chỉnh lại là “sorceress”, nhưng Geralt vẫn lặp lại là “witch”. Anh em đã xem video phân tích của Bắp về sự khác biệt giữa mage, witch, wizard và sorceress sẽ hiểu dụng ý của 2 người là gì: Lúc đầu Geralt chưa biết về thân phận và trình độ của Triss, nên dựa vào cách ăn mặc bên ngoài của cô, và việc cô xuất hiện trong rừng rồi gọi cô là witch. Triss chỉnh lại là “sorceress” ý muốn thể hiện cho Geralt về trình độ và vai vế của mình “không phải dạng vừa đâu mà là dạng rộng lắm đó”. Nhưng Geralt thì kiểu “đ*o quan tâm, tao vẫn cứ gọi mày là witch thôi”. Một màn cà khịa mang thương hiệu Geralt mà phụ đề không thể giải thích chi tiết được.
Tại cuộc họp Uỷ ban nhân dân cấp cao giữa các phù thuỷ, cuộc hội thoại có nhắc tới một chi tiết được lồng ghép rất khéo để giải thích về dòng thời gian của phim: con gái của đức vua hiện tại của Cintra có tên là Calanthe: “Công Chúa Calanthe cũng cứng đầu y như cha”. Từ chi tiết này ta có thể thấy đây là thời điểm cha của Calanthe (tức ông ngoại của Pavetta, cụ ngoại của Ciri) vẫn đang làm vua. Mặt khác, khi quay ra bàn luận về Nilfgaard thì “Fergus mới chỉ là một vị vua trẻ” Có nghĩa là toàn bộ những sự kiện của mạch truyện tại Aretuza này từ khi Yen được nhận cho tới cuộc họp này là cũng ở trong quá khứ, thậm chí trước cả thời của Geralt, bởi vì ở tập 1 khi Geralt đến làng Blaviken thì Calanthe đã trở thành Nữ hoàng của Cintra rồi. Quá rỗi não đúng không? Anh em hãy làm quen dần vì chúng ta còn phải mệt não nhiều đó.
Ngoài ra cuộc họp này còn nhắc tới một nhân vật nữa là Falko, nhưng không giới thiệu chi tiết,theo nguyên tác thì đây là một cô công chúa cũng chịu lời nguyền Mặt Trời Đen, cô lãnh đạo một cuộc phản loạn, giết cha mình, 2 người em cùng cha khác mẹ và cả mẹ kế. Có vẻ như Falko đã thoát khỏi việc bị Stregobor bắt giữ, và ông ta cố ý gợi lại vụ này để gia tăng uy tín rằng ông ta đã đúng trong vụ lời nguyền Mặt Trời Đen.
Tại phân cảnh Geralt và Triss vào tòa lâu đài nơi Adda từng ở, có một chi tiết đáng chú ý là bức hình Foltest và Adda khi còn nhỏ mà Triss dừng lại xem.
Ở cảnh diễn ra tại Hội trường lớn của Aretuza, vua của các vương quốc được mời về để nhận bàn giao các phù thủy. Ở trên mình có nhắc các bạn để ý tới hình ảnh hồi nhỏ của Foltest và Adda đúng không? Trong phân cảnh này có một gợi ý giúp ta xác định được mốc thời gian của tuyến truyện này.
“Foltest, để em con yên!”
Vâng, đó chính là Foltest và Adda khi còn là cậu bé và cô bé, trùng khớp với bức ảnh ban nãy, hình ảnh quá khứ, nơi dòng thời gian của Yennefer. Vậy qua đây ta có thể xác định rằng tuyến truyện từ đầu tới giờ của Yen (từ lúc được mua về và gia nhập Aretuza) là xảy ra trước sự kiện con striga (cũng như toàn bộ truyến truyện Geralt từ đầu tới giờ: làng Blaviken, đụng độ với tụi elf…) khoảng vài chục năm, vì lúc này vua Foltest vẫn còn là một cậu bé trong khi ở dòng thời gian của Geralt, ông đã tầm trung niên. Bắp sẽ làm một bài phân tích riêng về từng dòng thời gian và cách các dòng thời gian giao hòa vào nhau như thế nào tại một bài viết riêng, khi các bạn hiểu được điều này sẽ hiểu được phong cách làm phim rất nghệ thuật của The Witcher.
OK, giờ thì zô một ly đã:
Có thể bạn chưa biết, đây không phải quảng cáo rượu hay đồ uống gì, mà thứ Geralt uống là một biệt dược dành riêng cho các witcher. Loại thuốc này vô cùng độc, người thường uống vào sẽ chết ngay, tuy nhiên với những cơ thể đã đột biến của witcher thì họ có thể chịu đựng được độc tố của nó, và khi đó nó sẽ tăng cường sức mạnh của họ theo nhiều cách khác nhau tùy vào từng loại thuốc, ý tui là tăng hơn so với cả một witcher thường ngày ấy, ví dụ như tăng cường thêm sức mạnh thể chất, thị lực, thính lực hoặc đẩy nhanh quá trình lành vết thương, giải độc vân vân và mây mây. Họ thường sử dụng những loại thuốc này khi bước vào những nhiệm vụ thực sự khó nhằn.
Trường đoạn đắt giá nhất của tập 3 chính là đoạn hai phân cảnh được lồng ghép vào nhau: màn chuyển giới … à nhầm phẫu thuật thẩm mỹ của Yen và màn giải lời nguyền của Striga.
Hai phân cảnh không cùng không gian, cũng không cùng thời gian được xử lý song song và đan cài vào nhau để làm nổi bật thông điệp mà phim muốn truyền tải: Hai người phụ nữ bất hạnh bị đối xử tồi tệ bởi tất cả mọi người, bị coi là quái vật. Vì dòng máu yêu tinh mà Yen bị nguyền rủa mang một hình hài xấu xí và cũng chính vì hình hài này, cô bị ghẻ lạnh. Vì sự ghen tuông, ích kỷ, loạn luân của cha mẹ mà con của Foltest và Adda bị nguyền rủa thành sinh vật xấu xí và tàn bạo. Cô công chúa thậm chí còn không được đặt cho một cái tên như những con người khác, giống như Betrayer Moon vậy.
Yen trong cuộc đại tu không cần đến gây mê, cô muốn giữ lại đôi mắt và những vết sẹo nơi cổ tay như tâm hồn và bằng chứng cho những gì cô đã trải qua, để có được vẻ đẹp này cô đã đánh đổi những gì, đã trải qua những gì, và cô sẽ mãi mãi ghi nhớ điều đó.
Và rồi, Yennefer đã trở nên xinh đẹp như vẻ đẹp cô mong muốn, sự xấu xí, mặc cảm đã bị cô bỏ lại trong gương trong phòng tối, nàng công chúa nước Temeria bị nguyền rủa cũng đã thoát khỏi lốt quái vật sau khi mỗi người đều phải trải qua một nghi thức lột xác đầy kinh hoàng và đau đớn. Nhưng đó chỉ là sự thay đổi về vẻ ngoài, một tâm hồn bị vấy bẩn, bị giày xéo thì dù có trải qua bao lâu đi nữa, cả hai vẫn phải chịu đựng những vết thẹo chẳng thể xóa mờ. Yen sẽ vẫn là một con người gai góc, bất chấp mọi thứ để đạt được điều mình muốn, và công chúa bị nguyền sẽ chẳng thể trở thành một cô công chúa hiền lành, xinh đẹp như hầu hết những công chúa sinh ra trong lâu đài.
Vật mà Geralt trao cho Foltest vào đêm hôm trước, và sau khi giải lời nguyền xong được Foltest trả lại cùng trong túi tiền thưởng, chính là chiếc ghim cài áo của Renfri ở tập 1. Việc Geralt luôn mang vật này theo người chững tỏ anh cũng không thể nào nguôi ngoai, vượt qua cảm giác tội lỗi khi giết Renfri. Việc Foltest trả lại vật này cũng hàm chứa một thông điệp đầy đau buồn không nói thành lời: Geralt trao cho Foltest và nói rằng đây là món quà cho công chúa, Foltest nhận lấy và gìn giữ nó đồng nghĩa với nhận và gìn giữ một hy vọng: rằng con gái ông sẽ trở về làm một cô công chúa và dùng nó. Ông trả lại cho Geralt, có nghĩa rằng ông biết không bao giờ con gái ông có thể dùng đến nó, ông biết con gái ông chẳng bao giờ có thể làm một nàng công chúa thực thụ, nó mang ngoại hình người, nhưng tâm hồn nó vẫn chỉ biết đến giận dữ, điên loạn và tàn bạo. Foltest không chỉ từ bỏ một cái ghim cài áo, ông từ bỏ luôn cả chút hy vọng nhỏ nhoi cuối cùng của mình…
Phân cảnh cuối cùng của Geralt trong tập này là một cuộc trò chuyện ngắn với Triss, và câu thoại của Triss “Something more…” cũng là một tình tiết gợi nhớ đến tiểu thuyết rất hay, cho những bạn nào chưa biết thì đây chính là tên một chương truyện kinh điển trong tiểu thuyết kể về cuộc gặp gỡ định mệnh giữa Geralt và Ciri, bạn nào đã đọc ắt hẳn không thể nào quên.
Ngoài ra, với các fan hâm mộ game The Witcher 3 – Wild Hunt có thể thấy tình tiết fan-service rất hay trong những sign (ấn thuật) mà Geralt sử dụng khi đấu với con striga: Phép Aard- có tác dụng tạo ra một vụ nổ năng lượng, giúp đẩy bật quái vật và các vật cản – dùng khi Geralt nằm dưới sàn và phá vỡ mặt sàn. Phép Yrden: được yểm lên cánh cửa sau đó, có tác dụng như một cái bẫy, quái vật đi qua nó sẽ bị làm chậm hoặc bị chặn lại và tổn thương. Chính diễn viên đóng vai Geralt cũng đang đề nghị các nhà làm phim đầu tư thêm kỹ xảo cho các ấn thuật của Geralt, hy vọng các mùa sau chúng ta sẽ được chứng kiến phép Quen và Igni (2 phép tui khoái nhất game).
Phim kết thúc với khung cảnh lạnh lẽo của cô bé Ciri đang bước vào rừng thiêng Brokilon, khi tiếng vọng thăm thẳm từ nơi đó vang lên. Gợi mở về một hành trình dài phía trước. Brokilon là một khu rừng chỉ có các dryad- các tiên rừng sinh sống, họ vô cùng căm ghét loài người và thường giết tất cả những kẻ lạ nào dám bén mảng vào đây. Tất nhiên, vẫn có một số ngoại lệ, nhưng rõ ràng mấy bộ xương nằm lại trên tuyết với tên găm đầy người này không may mắn nằm trong số ngoại lệ đó rồi …